|
CUMA NAMAZI / SIHHAT ŞARTLARI |
B. CUMA NAMAZININ ŞEHİR
VEYA KÖY SINIRLARI DAHİLİNDE KILINMASI
İkinci şart Cumanın,
Cuma namazı kılanların vatanlarındaki binalarının sınırları dahilinde [ikamet mahallinde]
kılınmasıdır.
Çadırda yaşayanlar
devamlı çölde bulunsalar bile daha güçlü görüşe göre üzerlerine Cuma namazı
farz olmaz.
A. CUMA NAMAZININ
ŞEHİRDE VEYA ŞEHİR HÜKMÜNDE OLAN BİR YERDE KILINMASI
B. ÇÖLLERDEKİ ÇADIRLARDA
YAŞAYAN KİMSELERİN CUMA NAMAZI YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A. CUMA NAMAZININ
ŞEHİRDE VEYA ŞEHİR HÜKMÜNDE OLAN BİR YERDE KILINMASI
[Sıhhat] şartlarının
ikincisi Cuma namazının, -kılınan yer bir mescid olmasa bile- Cuma namazı
kılanların binalarının bulunduğu semtte kılınmasıdır. Çünkü -bilindiği üzere-
ne Nebi (s.a.v.) ne de raşid halifeler döneminde Cuma namazları ikamet yerleri
dışında bir yerde kılınmamıştır.
Binaların toplu halde
bulunması şarttır. "Binaların toplu halde bulunup bulunmadığını"
belirleme konusunda örf dikkate alınır.
Binalar yıkılsa ve
bölgede oturan insanlar orayı imar etmek için bölgede ikamet etseler binaların
gölgeliği altında kılmasalar bile [açık alanda olsalar bile] Cuma namazları
sahih olur; çünkü orası kendilerinin vatanıdır. Bu örnekte yer alan meselenin
dışında Cuma namazının bina dışında sahih olması söz konusu olmaz.
Yukarıdaki hükümden
farklı olarak bir grup insan bir bölgede konaklasalar ve orayı imar etmek için
ikamet etseler, şehri kurmadıkları sürece orada Cuma namazı kılmaları sahih
olmaz.
Yukarıdaki her iki
hükümde de önceki durum aynen devam ediyor gibi kabul edilerek istishab yoluyla
hüküm verilmiştir.
Aynı şekilde bir grup insan
sahih olarak başlamış olan bir Cuma namazının arkasından binaların dışında Cuma
namazı kılsa -sonrakilerden kimileri muhalefet etse bile Hocam Remli'nin fetva
verdiği üzere- cumaları sahih olmaz; çünkü onların cumaları toplu haldeki
binaların bulunduğu yerde kılınmamıştır.
Binalarla ilgili hüküm
açısından şehirler, köyler ve vatan olarak ikamet edilen kulübeler birbirine
eşittir. (31)
Cuma namazının,
binaların sahanlığı gibi binalar kapsamında görülen yerlerde kılınması sahih
olduğu gibi, "toplu haldeki binalar" kapsamında değerlendirilen boş
alanlarda kılınması sahihtir. Buranın "namazın kısaltılabileceği mesafe
kadar uzak" olmaması gerekir. Ancak binalar kapsamında değerlendirilmeyen
yerlerde kılınmaz.
Alimlerimizden
"binaların dışındaki gölgelikte namaz kılınmaz" diye genel ifade
kullananların kastettiği "namazı kısaltma mesafesinin ötesinde olan
yerler" dir.
Ezrai şöyle demiştir:
Çoğu köylerde köy halkı mescidi hayvanların necasetinden korumak için köy
duvarının birazcık dışına yaparlar. Bu gibi mescidlerde cumanın sahih olmaması
uzak bir görüştür.
Ebu't-Tayyib'in
"Alimlerimiz şöyle demişlerdir: Şehir halkı mescitlerini şehrin dışına
yapsalar Cuma namazını orada kılmaları sahih olmaz, çünkü mescid binalardan
ayrı kalmış olmaktadır" şeklindeki görüşü "mescid, köyün sınırları
dahilinde kabul edilemeyecek kadar uzakta olursa" şeklinde yorumlanır.
Bunlardan anlaşıldığına
göre bu konuda ölçü mescidin "geçilmeden önce namazın kısaltılarak
kılındığı" bir mesafede bulunmamasıdır.
B. ÇÖLLERDEKİ ÇADIRLARDA
YAŞAYAN KİMSELERİN CUMA NAMAZI YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Çadırda yaşayan ve
sürekli çölde kalan kimselere [gelince; onların iki durumu söz konusudur]
[Birinci durum]
Cuma namazı kılınan bir
yerden ezan sesi ulaşmasa [onların üzerine Cuma namazı farz olur mu? Bu konuda
iki görüş vardır]
[Birinci görüş]
Daha güçlü görüşe göre
üzerlerine Cuma namazı farz olmaz, kılmaları halinde Cuma namazları sahih
olmaz. Çünkü onlar sürekli [gitmek üzere] tetikte beklemektedirler. Ayrıca
kendilerinin ikamet edenlere ait binaları bulunmamaktadır. Diğer yandan arap
kabileleri Medine şehrinin etrafında ikamet ediyorlar ancak Cuma namazı
kılmıyorlardı. Nebi (s.a.v.) de onlara Cuma namazı kılmalarını emretmiyordu.
[İkinci görüş]
Onlara Cuma namazı farzdır,
bulundukları yerde Cuma namazını kılarlar. Çünkü çölonların vatanıdır.
[İkinci durum]
Şayet kendilerine Cuma
namazı kılınan bir yerden ezan sesi ulaşırsa Cuma namazı onlara farz olur.
Çadırda yaşayan kimseler
şayet sürekli çölde kalmıyorlarsa örneğin kış veya başka mevsimlerde oradan
taşınıyorlarsa Cuma namazı onlara farz olmaz, bulundukları yerde Cuma namazı
kılmaları halinde cumaları sahih olmaz. Bu konuda ittifak vardır.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
C. KENDİ
BELDESİNDEKİ BİR BAŞKA CUMA NAMAZININ ONDAN ÖNCE VEYA ONA BİTİŞİK ZAMANDA
KILINMAMIŞ OLMASI